Білім беру теңсіздігі Қазақстандағы басты проблемалардың бірі болып табылады. Мемлекет білім беруді дамытуға айтарлықтай ресурстар жұмсағанымен, білімге қол жетімділік пен оның сапасында әлі де теңсіздік бар. Бүгін еліміздің барлық тұрғындарына әсер ететін Қазақстан мен әлем үшін маңызды мәселе туралы айтқымыз келеді.

Рейтингтегі орын
Білім беру теңсіздігі — жақын арада Қазақстанға әсер етуі мүмкін мәселе. Ол туралы түсінік қалыптасу үшін ең алдымен бүгінгі күнгі жағдайымызды қарастырайық. Дүниежүзілік экономикалық форумының рейтингіне сәйкес, Қазақстан білім деңгейі бойынша әлемнің 148 елінің ішінде 88-орында тұр. Сапалы білім — бәсекеге қабілетті ұлттың негізі, өкінішке орай, бұл әлемнің 80-нен астам елінің балалары бізден жақсы білім алады дегенді білдіреді.

Халықтың демографиялық өсуі (статистика)
Біздің елімізде 2021-2022 оқу жылының басында 7,6 мың мектеп есепке алынған, 
ал оның 2,3 мыңы қалалық жерлерде, 
5,3 мыңы ауылдық жерлерде орналасқан, 
деп атап өтті Ranking.kz. Үлкен айырмашылыққа қарамастан, қалалық мектептерде балалар көп — барлық оқушылардың 56%-ы оқиды. Мұндай алшақтықтың басты себептерінің бірі — аймақтарда қажетті жабдық пен білікті мұғалімдердің болмауы.

Білім сапасының төмендігі
Оқушының білім сапасы мұғалімінің білім сапасына тікелей байланысты. Мұнда да біраз мәселе байқалады. Forbes Қазақстан дерегі бойынша, педагогикалық оқу орындарын соңғы 
5 жылда 200 000-нан астам студент бітірген. Алайда жастар мектепке баруға асықпайды (салыстырмалы түрде жоғарырақ жалақыны ескерсек те) – 45 жастан асқан мұғалімдердің жалпы санындағы мұғалімдердің үлесі 1/3 асады, ал 24 жасқа дейінгі жастардың үлесі тек 20% құрайды.
Enbek.kz порталының деректеріне жүгінсек, Қазақстанда мұғалімдерге деген сұраныс білім 
беру және тәрбие саласына жататын бос жұмыс орындарының жалпы санының 9% ғана құрайды. 
Ал 2022 жылы мұғалімдердің тек 25%-ы ұлттық біліктілік тестілеуінде (ҰБТ) шекті балл жинаған деп хабарлайды Ustudy компаниясы (мұғалімдерге арналған ҰБТ жүргізетін мекеме).

Урбанизация
Тағы бір маңызды мәселе — жылдам урбанизация. ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша, ол Қазақстан бойынша орташа есеппен 58,5% құрайды, ал Қарағанды облысында ең үлкен көрсеткіш — 80% екен. Бұл дегеніміз, жыл сайын ауылдық жерлерден қалаларға көшетін адам саны өсуде. Жас мамандар - педагогтар - туған ауылдарында қалмай, мегаполистерде жаңа өмір бастайды. Әрине бұл ірі қалаларда адамдардың көбеюіне, инфрақұрылымның дамуына әкеледі. Алайда, аймақтарда жағдай керісінше, адамдар арқасында жұмыс істеп тұрған экожүйе құлдырайды: жеке компаниялардың қызметкерлері, мұғалімдер, тіптен көршілерге дейін азаюда.
Көбінесе бір ғана ата-ана қалаға ақша табуға кететін жағдай туындайды. Осының салдарынан бала жылына бірнеше рет қана әкесін не анасын көріп, "толық емес" отбасында қалады. Бұл бала тәрбиесіне кері әсерін тигізеді, әсіресе ескеретін жайт: өңірлерде әлеуметтік белсенділік аз, қосымша білім беру үйірмелері жоқ.
Бұл сандардың барлығы жай ғана абстракты дерек емес. Олардың әрқайсысының артында адам өмірі бар. Ranking.kz мониторинг агенттігінің мәліметтері бойынша, Қазақстанда 3,6 млн оқушы бар екен. Бұл Латвия мен Исландия тұрғындарының қосындысынан да көп. Бұл дегеніміз, баланың барлығы тұрғылықты жеріне немесе әлеуметтік жағдайына қарамастан сапалы білім алуға құқылы екенін білдіреді.

Шешім
Teach for Qazaqstan бағдарламасы бұл мәселенің шешімін ұсынады. Біз өз елінің тұрғындарына шын жүректен көмектескісі келетін және жарқын болашақ құрғысы келетін жас, білімді мамандардың жаңа буынымен ынтымақтасамыз.

Біз кәсіби педагогикалық қайта даярлауды жүргізіп, жоғары ынталы адамдарды өңірлерге жібереміз. Олардың айтылған мәселеге атсалысуы білікті кадрлардың жетіспеушілігін шешеді.

Сондай-ақ, олар біздің қолдауымызбен балаларға өз әлеуетін ашуға, оқуға және шығармашылыққа қызығушылық пен шабыт табуға көмектесетін әлеуметтік жобалар, секциялар мен үйірмелер құра алады.

Өңірлерге мамандардың келуі инфрақұрылымдық мәселелерді жақсартуға көмектеседі және оқушыға рөлдік модель, еліктей алатын фигура сыйлайды.

Біздің қатысушылар еліміздің барша өңіріндегі мектеп оқушыларына жақсы білім бере алатынына, дағдыларды сапалы дамыта алатынына және дұрыс бағытта әлеуетін ашуға көмектесетініне сенімдіміз.